دریاچه ارومیه که موضوع احیای آن به دغدغه‌ای عمومی طی سال‌های اخیر تبدیل شده، وضعیت مناسبی ندارد ولی با توجه به برنامه‌های احیایی، انتقال آب حوضه به حوضه، استفاده از بارش‌های مناسب بهاری و همچنین رهاسازی آب سدها به صورت بهنگام امیدواری‌ها برای بهبود وضعیت دریاچه زیاد است.

به گزارش ایرنا، دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه داخلی ایران و یکی از جاذبه‌های توریستی و طبیعی ایران در شمال غرب کشور است که در سال‌های نه چندان دور آب مناسبی را در اختیار داشت.

درحالی که آب موجود در دریاچه ارومیه در دهه ۷۰ حتی به بیش از ۳۰ میلیارد مترمکعب نیز می‌رسید و جلسات ستاد حوادث غیرمترقبه برای جلوگیری از بحران ورود آب دریاچه به جاده و زمین‌های کشاورزی حاشیه برگزار می‌شد، آب دریاچه در روندی کاهشی قرار گرفت و روز به روز از حجم و اندازه آن کاسته شد.

این روند در حالی بود که حدود ۲۰ سال پس از حجم آب بیش از ۳۰ میلیارد مترمکعبی، ستاد احیای دریاچه ارومیه با هدف افزایش حجم آب و جلوگیری از خشک شدن دریاچه راه اندازی شد.

در قالب این ستاد برنامه‌هایی برای آبرسانی به دریاچه و همچنین کاهش مصرف تدوین شد که برنامه‌های سخت افزاری در مدت زمان حدود ۱۰ سال به نقطه مطلوبی رسید و حتی تونل‌ آبرسانی ده‌ها کیلومتری آن هم به افتتاح رسید.

اما این، پایان کار نبود و تغییرات اقلیمی گسترده، کاهش قابل توجه بارش و تداوم روند کاهشی سالانه و همچنین برداشت‌های قابل توجه از سفرهای زیرزمینی و آب‌های سطحی تغذیه کننده دریاچه موجب شد تا حجم آبی که روزی از ۳۰ میلیارد مترمکعب هم فراتر می‌رفت، در برخی پایش ها به حدود یک میلیارد مترمکعب برسد؛ آن هم در حدود ۳۰ سال.

حجم آب دریاچه به یک میلیارد و ۶۳۰ میلیون مترمکعب رسیده است

طبق آخرین پایش‌های صورت گرفته و به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی، این دریاچه با یک میلیارد و ۶۳۰ میلیون مترمکعب آب وارد بهار ۱۴۰۴ می‌شود.

مجید رستگاری در این ارتباط افزود: وسعت دریاچه ارومیه نیز طبق آخرین پایش‌ها به یک هزار و ۱۴۰ کیلومترمربع می‌رسد که نسبت به سال گذشته تقریبا از ثبات برخورد بوده است.

وی اضافه کرد: تراز دریاچه ارومیه نیز یک هزار و ۲۷۰ متر و ۲۸ سانتی متر برآورد می‌شود که تقریبا مشابه سال گذشته است.

اما دولت چهاردهم در حوزه زیست محیطی توجه ویژه‌ای به موضوع دریاچه ارومیه داشته و وجود یک شهروند آذربایجان غربی درراس دولت چهاردهم که همواره دغدغه دریاچه ارومیه داشته، می‌تواند نقطه قوتی برای احیای این نگین آبی آذربایجان باشد.

پزشکیان خطاب به استاندار آذربایجان غربی: به وضعیت دریاچه ارومیه توجه جدی شود

این توجه تا به حدی است که رییس‌جمهور با بیان اینکه ما نیز در دولت از کمک به استانداران دریغ نخواهیم کرد، با اشاره به اینکه وضعیت دریاچه ارومیه جدی‌ترین چالش استاندار آذربایجان غربی است، خواستار توجه ویژه و جدی استاندار جدید در رسیدگی به این مسیله شده است.

معاون اول رییس‌جمهور: حتی یک روز تاخیر در مساله نجات دریاچه ارویمه ظلم آشکار است

محمدرضا عارف، معاون اول رییس جمهور نیز که ریاست ستاد احیای دریاچه ارومیه را بر عهده دارد، در جلسه این ستاد تاکید کرده است: اقدامات احیای دریاچه ارومیه هر چه سریع‌تر انجام شود و حتی یک روز تاخیر در مسأله نجات دریاچه ارومیه ظلم آشکار است.

وی اضافه کرد: اقدامات دستگاه‌ها برای اجرای طرح‌های احیای این دریاچه نباید تنها منوط به برگزاری جلسات ستاد ملی احیای دریاچه ارومیه باشد و با جدیت وظایف خود را پیگیری کنند.

وی با اشاره به اینکه در صورت کاهش تراز این دریاچه و به دلیل جهت باد چندین استان حاصل خیز کشور با ظرفیت بالای کشاورزی در معرض خطر و تهدیدات جدی قرار خواهند داشت، تصریح کرد: نباید نگاه بخشی نگر نسبت به نجات این دریاچه وجود داشته باشد که هر بخش به دنبال حل مسایل خود باشد که خوشبختانه در جلسات برگزار شده کارشناسی در دفتر معاون اول رییس جمهور اجماع خوبی بین دستگاه‌ها برای هم افزایی و هماهنگی اجرای مصوبات و برنامه های احیای این دریاچه به وجود آمده است.

معاون اول رییس‌جمهور با بیان اینکه ارزیابی دقیقی از عملکرد ۱۰ سال گذشته با هدف گذاری برای ۵ تا ۱۰ سال آینده به عمل آید، گفت: باید دید چه گام هایی برای این ثروت ملی و حیثیتی برداریم که متناسب با اکوسیستم و مسایل طبیعی باشد تا بتوان دریاچه را نجات داد و همین کلمه نجات نیز بسیار معنادار است.

وی با قدردانی از تلاش‌های انجام شده در ۱۰ سال گذشته در ستاد ملی دریاچه ارومیه ادامه داد: حفظ سطح تراز کنونی دریاچه ارومیه به دلیل مصوبات و اقدامات دولت‌های گذشته بود که اگر چنین تلاش‌هایی صورت نمی‌گرفت، وضعیت دریاچه به مراتب وخیم‌تر بود. البته به دلیل عدم هماهنگی و به ویژه نبود فرهنگ سازی توفیق کامل در رسیدن به سطح تراز مطلوب دریاچه نداشته‌ایم.

اصلاح ساختار ستاد احیای دریاچه ارومیه/ رییس جمهور شخصا وضعیت دریاچه را پیگیری می‌کند

استاندار آذربایجان‌ غربی و دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه هم از اصلاح ساختار ستاد احیا خبر داد و گفت: در کنار اجرای طرح‌های قبلی، با زمان بندی‌های مشخص به دنبال راهکارهای جدید احیای دریاچه ارومیه هستیم و در این زمینه برنامه‌ریزی ریزی‌های لازم در حال انجام است.

رضا رحمانی با اشاره به لزوم استفاده از همه ظرفیت‌ها و همت همگانی برای احیای نگین آبی منطقه، افزود: همه سازمان‌های مردم نهاد و گروه‌های مردمی در استان دغدغه احیای این دریاچه را دارند که باید در این مسیر ضمن تبیین این دغدغه ها، از ظرفیت مشورتی آنان نیز برای دریافت راهکارهایی احیایی بیش از پیش استفاده شود.

وی بهره گیری از نظرات کارشناسی اساتید دانشگاه، فرهیختگان و نخبگان حوزه‌های مرتبط در احیای دریاچه ارومیه را ضروری دانست و اضافه کرد: دکتر پزشکیان رییس جمهور کشورمان و معاون اول رییس جمهور به صورت مستمر و با جدیت پیگیر روند احیای دریاچه ارومیه هستند.

دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه با اشاره به بارش‌های اخیر و تاثیر مثبت آن در افزایش تراز دریاچه ارومیه گفت: رهاسازی حقابه دریاچه ارومیه از سد کانی سیب و چپرآباد آغاز شده است.

وی اضافه کرد: در کنار رهاسازی مخازن اقدامات دیگری از جمله اصلاح الگوی کشت و انتقال آب تصفیه خانه‌های اطراف به دریاچه نیز در دستور کار قرار دارد.

وی اظهار کرد: از تمام صاحب نظران و کارشناسان، نخبگان و شرکت های دانش بنیان برای کمک به احیای دریاچه و پیشنهادات عملی در این حوزه استفاده خواهد شد.

رهاسازی آب سدهای کانی سیب و چپرآباد به سمت دریاچه ارومیه

با بازشدن دریچه های سد کانی سیب پیرانشهر عملیات رهاسازی آب این سد با حجم دبی ۲۰ مترمکعب بر ثانیه به سمت دریاچه ارومیه شروع شده است.

پیش بینی می شود که با بارندگی و حجم مناسب سد کانی سیب بیش از ۴۸۰ میلیون مترمکعب آب از طریق کانال به دریاچه ارومیه سرازیر شود.

آب سد کانی‌سیب از طریق یک تونل به طول ۳۶ کیلومتر منتقل می شود و سپس وارد یک کانال به طول ۱۱ کیلومتر شده و به منظور انتقال به دریاچه ارومیه وارد رودخانه «گدار» و پس از طی ۲۸ کیلومتر همراه آب رودخانه وارد بستر دریاچه ارومیه می شود.

رهاسازی آب مخزن سد چپرآباد اشنویه در راستای کمک به احیای دریاچه ارومیه با حضور استاندار آذربایجان غربی آغاز شده است. این رهاسازی به حجم ۳۰ میلیون مترمکعب و دبی ۱۴ مترمکعب از طریق رودخانه به سمت دریاچه ارومیه انجام می شود.

با توجه به اینکه در اوایل بهار سال گذشته نیز حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب آب در دریاچه ارومیه وجود داشت، انتظار می‌رود که با برنامه‌ریزی های صورت گرفته و رهاسازی‌های انجام شده، این سطح امسال بیشتر شده و شاید به ۲ میلیارد مترمکعب نیز نزدیک شود که می‌تواند رقم خوبی با توجه به کاهش حدود ۳۰ درصدی بارش‌ها در حوضه طی سال آبی جاری باشد.

اما آنچه که حایز اهمیت به نظر می رسد این نکته است که تا الگوی کشت اصلاح نشود و میزان مصارف حوضه به ویژه در بخش کشاورزی که به گفته کارشناسان ۹۰ درصد آب مصرفی حوضه به این بخش اختصاص دارد، کاهش نیابد، نباید انتظار داشت که دریاچه ارومیه نیز به روزهای خوب خود بازگردد که این امر نیازمند همتی والا از سوی همه نهادهای مسوول، برنامه ریزی مناسب از سوی تصمیم سازان و تصمیم گیران و همراهی بهره برداران حوزه کشاورزی است.