به گزارش سلماس پرس، همه ساله بیمارانی از کشورهای همجوار نظیر عراق، ترکیه و جمهوری خود مختار نخجوان برای درمان به استان آذربایجان غربی سفر می‌کنند اما بیشتر آنها توسط دلالان و سودجویان شکار می شوند و نه تنها به پزشک مورد نظر خود دست نمی‌یابند بلکه برای درمان و اقامت‌شان هزینه‌های هنگفتی پرداخت می‌کنند.

گردشگران سلامت در همان بدو ورود به کشورمان در مرز توسط سودجویان صید می شوند و به سمت دیگری هدایت می‌شوند یا به پزشکانی معرفی می‌شوند که سه برابر حق ویزیت می‌گیرد.

این وضعیت، آنها را از سفر دوباره به این استان برای درمان منصرف کرده و به کشورهای دیگری هدایت می‌کند و در آمدی که باید به جیب استان می‌رفت یا به جیب دلالان می‌رود و یا کشورهای دیگر.

این اتفاق خوشایندی برای استانی که دارای امکانات بهینه برای درمان و مهمتر از همه بهشت جاذبه‌های طبیعی و درمانی با داشتن آب‌های معدنی شفا بخش و بی نظیر است، نیست.

آذربایجان غربی بهشت پنهانی است که به دلیل برخورداری از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بی نظیر و بکر گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است این استان زرخیز به خاطر داشتن پتانسیل‌هایی چون چشمه‌ها، آب‌های معدنی، آبشارهای مختلف، مراکز آب درمانی و ماساژ درمانی، سواحل دریاچه ارومیه و آب و هوای معتدل همواره میزبان گردشگرانی بوده که برای درمان این استان را انتخاب کرده و مسافت‌های زیادی را پیموده‌اند.

برخورداری از ظرفیت مرز و همجواری با سه کشور خارجی، دیگر امتیاز این استان است که می‌تواند در جذب گردشگران حوزه سلامت و پذیرا شدن و ارائه دادن خدمات پزشکی و درمانی به آنها نقش مهمی ایفا کند اما جولان دلالان و سودجویان در حوالی گردشگری سلامت و در کمین نشستن آنها برای صید گردشگران این حوزه، مانعی است که اجازه نمی‌دهد این ظرفیت و پتانسیل ارزشمند رشد یافته و به اوج برسد.

عمده بیماران از کشورهای همجوار وارد استان می‌شوند

معاون گردشگری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی می‌گوید: عمده بیماران از طریق مرزهای زمینی از جمله بازرگان، پلدشت، رازی در خوی، سِرو در ارومیه و ‌مرز تمرچین در پیرانشهر وارد این استان می‌شوند.

ولی زاده، مراکر آب درمانی، لجن درمانی، مراکز ماسه درمانی، ماساژ درمانی و نمک درمانی همانند آبگرم هفت آباد ارومیه، آبگرم احمدآباد تکاب، سواحل دریاچه ارومیه، آبگرم ایستی سو سلماس، آب معدنی شیخ معروف، آب معدنی گراوا مهاباد و آب معدنی گراوان سردشت را از جمله مراکز و مناطقی عنوان کرد که ظرفیت ارائه خدمات گردشگری سلامت دارند.

وی ادامه داد: مرکز گردشگری سلامت ارومیه، مرکز آب درمانی قطور خوی، مرکز آب درمانی چالدران و همچنین مرکز در دست اقدام و تکمیل گردشگری سلامت بند ارومیه از مراکز گردشگری سلامت استان به شمار می‌روند.

معاون گردشگری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی افزود: عمده بیمارانی که جهت درمان از مرزهای زمینی به استان وارد می‌شوند بیشتر از کشورهای آذربایجان، عراق، ترکیه و ‌ارمنستان هستند.

وی با اشاره به سایت جامع معرفی ظرفیت های گردشگری سلامت استان گفت: سایت‌های چند زبانه انگلیسی و فارسی بیمارستان امام خمینی (ره)، امام رضا (ع)، عارفیان، شفا و دکتر صولتی از جمله سایت واحدهای درمانی دارای مجوز پذیرش بیماران بین‌الملل هستند.

ولی زاده اضافه کرد: همچنین اقلام‌ تبلیغاتی اعم‌ از کاتالوگ، بروشور و تراکت در حوزه گردشگری سلامت و پزشکی به زبان فارسی و سایر بروشور و کتابچه‌های گردشگری به زبان‌های فارسی، انگلیسی، ترکی استانبولی و آذری ترجمه شده تا در اختیار مسافرین ورودی قرار گیرد.

فعالیت دلالان در بازارهای هدف همسایه

کارشناس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی هم گفت: برخی از رانندگان تاکسی در پایانه‌های مرزی با کمک رابط‌هایی که در کشورهای هدف دارند با ورود مسافر بیمار به پایانه‌ها، آنها به خانه‌های مسافر غیرمجاز برده سپس به پزشکانی که با آنان ارتباط برقرار کرده‌اند، معرفی و مبالغ کلانی از آنها برای اقامت و درمان دریافت می‌کنند.

ریتا خضرزاده در گفت وگو با خبرنگار ایرنا ادامه داد: این روند باعث می‌شود تا بسیاری از اوقات بیماران خارجی به پزشکان غیر مجرب معرفی و تبعات نامطلوبی نصیب‌شان شده و با مشکلات متعددی روبرو شوند.

وی اظهار کرد: جولان دلالان، سودجویان و شکار گردشگران سلامت توسط آنها و گرفتاری‌های که نصیب بیماران خارجی می‌کند، باعث شده تا نگاه بیماران نسبت به این استان منفی شود و دیگر راهی این استان نشده و کشورها یا استان‌های دیگر کشورمان را را برای درمان انتخاب کنند.

خضرزاده یادآور شد: دلالان در هر دو طرف مرز به کمین این قبیل مسافران نشسته‌اند و با توجه به اینکه به زبان مردم منطقه آشنایی دارند، به راحتی برآنها تسلط یافته و از مسیر اصلی منحرف‌شان می‌کنند.

وی افزود: نبود تعرفه مشخص هم از دیگر عواملی است که بیماران خارجی را با هزینه‌های گزاف مواجه می‌کند بنابراین همراهی و همگامی دستگاه‌ها و نهادهایی چون دانشگاه علوم پزشکی، وزرات امور خارجه، گمرگات، پایانه‌های مرزی، نهادهای امنیتی و همچنین اتاق بازرگانی می‌تواند گامی مهم در کمک به رشد و توسعه گردشگری سلامت در این استان باشد.

خضرزاده فعالیت غیر قانونی واسطه‌ها و دلالان در سفرهای گردشگری سلامت در استان و بازارهای هدف کشور همسایه، وجود ارتباط مستقیم مالی مابین پزشکان و بیماران خارجی و نبود تعرفه مشخصی در این خصوص، عدم صدور ویزای درمان گردشگران خارجی سلامت به صورت زمینی، نبود پایگاه‌های اطلاع رسانی ویژه معرفی توانمندی‌ها و ظرفیت‌های گردشگری سلامت و ‌درمان استان در پایانه‌های مرزی، شهرها، ترمینال‌های هوایی و زمینی، نبود تعامل سازنده بین واحدهای درمانی دارای گواهینامه بین المللی پذیرش بیماران خارجی و کلینک‌ها با دارندگان مجوز فعالیت بند(ب) و متقاضی فعالیت در این حوزه، ضعف موجود در اطلاع رسانی ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بالقوه گردشگری سلامت و درمان استان از طریق رسانه‌ها و نبود سایت اپلیکشن‌های جامع و به روز جهانی ویژه سلامت و درمان را از جمله موانع توسعه گردشگری سلامت آذربایجان غربی برشمرد.

وی افزایش رصدهای میدانی، شناسایی و برخورد با افراد فاقد مجوز و صلاحیت در پایانه‌های مرزی و مکان‌های درمانی، قطع تدریجی و هدفمند همکاری با واحدهای بیمارستانی در پذیرش بیماران دلالان و واسطه‌های فعال در حوزه گردشگری سلامت، صدور ویزای درمان برای گردشگران خارجی در مرزهای زمینی پرتردد و اصلی استان، همکاری و مساعدت ادارات ذیصلاح در ایجاد پایگاه‌های اطلاع رسانی بخصوص با مشارکت و استقرار راهنمایان گردشگری بخش خصوصی مرتبط با موضوع گردشگری سلامت، ایجاد وحدت رویه و جلوگیری از رفتارهای سلیقه‌ای و لزوم همکاری دپارتمان‌های پذیرش بیماران بین الملل بیمارستان‌ها و مراکز درمانی با دفاتر شرکت‌های خدمات مسافرتی و گردشگری استان، ورود جدی و دقیق رسانه‌ها، مطبوعات، صدا وسیما، دستگاه‌های فرهنگی، درمانی و اقتصادی و بخش‌های کنسولی و سفارتخانه‌های جمهوری اسلامی ایران در بازارهای هدف به امر توریسم بویژه گردشگری سلامت به عنوان یکی از منابع مهم درآمدی و حمایت و تسریع صدور مجوزهای مربوطه به متقاضیان متخصص و طراح سایت و اپلیکشن‌های سلامت و درمان از جمله راهکارهای پیشنهادی عنوان کرد که توسط مراجع مسوول ذیصلاح نظیر پایانه‌ها، نهادهای امنیتی، انتظامی، مرزبانی، دادگستری، سازمان نظام پزشکی کشور، گمرکات، وزرات بهداشت، سازمان هواپیمایی، وزرات کشور، راه آهن، صدا وسیما، وزرات امور خارجه، وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی و مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، پلیس فتا و وزرات صنعت، معدن و تجارت می‌تواند محقق شود.

گردشگری سلامت منبع ارز آوری خوبی برای استان است

یک پزشک عمومی در ارومیه هم در این خصوص گفت: گردشگری سلامت پتانسیل بزرگی است که در صورت سازمان یافتگی و هدایت صحیح آن می‌تواند منبع ارزآوری خوبی برای این استان باشد.

دکتر کاظم تارقلی اظهار کرد: برای سازماندهی بهتر به این ظرفیت، باید در آنسوی مرز و در کشورهای همجوار پایگاه‌های ثابتی از طرف آذربایجان غربی دایر تا با بیماران ارتباط برقرار کنند و پس از غربالگری اولیه زمینه برای سفر بیماران کشورهای همجوار به این استان فراهم شود.

وی ادامه داد: کادر درمانی مجرب در آذربایجان غربی از عوامل مهمی است که باعث شده افرادی از کشورهای همجوار این استان را برای درمان انتخاب کنند بنابراین سازمان یافته شدن سیستم پذیرش و هدایت بیماران می‌تواند کمک بزرگی به توسعه منطقه کند.

این پزشک عمومی اضافه کرد: نباید اجازه داده شود تا بیمارانی که از کشورهای همجوار می‌آیند ناراضی به کشور خود باز گردند بلکه باید زمینه‌ای فراهم شود تا وجهی مناسب از استان و بویژه از کشور ایران به دنیا نشان داده شود.

به گزارش سلماس پرس، کسانی را گردشگر سلامت می‌دانند که به منظور برخورداری از خدمات سلامت، شامل پیشگیری و درمان به یک مقصد سفر می‌کنند. این حوزه از گردشگری را با عناوین مختلفی می‌شناسند که از میان آنها می‌توان به «توریسم سلامت و توریسم درمان» اشاره کرد.

طبق تعریفی که سازمان WTO از گردشگری سلامت ارایه داده است به فردی که برای استفاده از یک‌سری خدمات به منظور بهبود یا افزایش سلامت و روحیه به محلی خارج از محل سکونت خود برود و بیش از ۲۴ ساعت در آنجا بماند، گردشگر سلامت می‌گویند. این خدمات می‌توانند شامل آب‌ها و چشمه‌های معدنی، آب‌وهوا، مداخلات پزشکی و مواردی از این قبیل باشند.

گردشگری به عنوان صنعت سوم جهان نامگذاری شده است و برخی از کشورها نظیر اسپانیا از طریق این صنعت امرار معاش می‌کنند.

آذربایجان غربی حدود ۹۶۷ کیلومتر مرز مشترک با سه کشور ترکیه، عراق و جمهوری آذربایجان دارد ولی گردشگری سلامت این استان با خدمات ارزان درمانی تاکنون از سود ناشی از این حضور بی بهره مانده است.

خبرنگار:محمدرضا فرخیان